Những sự cố máy nghiền đá thường gặp nhất

Máy nghiền đá là một hệ thống máy móc sản xuất vật liệu xây dựng có cường độ hoạt động cao trong điều kiện môi trường va đập thường xuyên có độ mài mòn cao, dẫn đến các sự cố máy nghiền đá phổ biến. Hãy cùng phân tích cấu tạo, nguyên lý hoạt động và các vấn đề thường gặp ở các loại máy như máy nghiền hàm, côn, phản kích, búa và VSI, đồng thời đưa ra nguyên nhân, giải pháp khắc phục và biện pháp phòng ngừa, nhằm đảm bảo vận hành ổn định và nâng cao hiệu suất dây chuyền.

Tổng quan về dây chuyền máy nghiền đá

Dây chuyền máy nghiền đá là hệ thống thiết bị được thiết kế để biến đá thô thành các sản phẩm có kích thước khác nhau, phục vụ nhiều mục đích như xây dựng, làm đường, sản xuất bê tông hoặc khai thác khoáng sản. Một dây chuyền tiêu chuẩn thường bao gồm các thiết bị chính như máy nghiền hàm (nghiền sơ cấp), máy nghiền côn (nghiền thứ cấp hoặc tinh), máy nghiền phản kích (tạo đá thành phẩm có hình dạng đẹp), máy nghiền búa (phù hợp với đá mềm), máy nghiền VSI (tạo cát nhân tạo), cùng các thiết bị hỗ trợ như sàng rung để phân loại đá và băng tải để vận chuyển. Mỗi loại máy có cấu tạo và nguyên lý hoạt động riêng biệt, dẫn đến những sự cố máy nghiền đá đặc trưng, ảnh hưởng đến quá trình sản xuất nếu không được xử lý kịp thời.

Hình ảnh tổng quan dây chuyền nghiền và các sự cố máy nghiền đá – Ảnh mô phỏng nguồn: Đại Việt JSC

Máy nghiền hàm: Cấu tạo, nguyên lý và các sự cố thường gặp

Máy nghiền hàm đóng vai trò xử lý đá thô ở giai đoạn đầu của dây chuyền, là thiết bị chịu tải nặng nhất trong hệ thống.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

• Máy nghiền hàm bao gồm khung máy làm từ thép hoặc gang đúc, hai tấm hàm (hàm cố định và hàm động) bằng thép hợp kim chịu mài mòn, trục lệch tâm để truyền động cho hàm động, cùng hệ thống lò xo hoặc thủy lực để bảo vệ máy khi gặp vật liệu quá cứng. Nguyên lý hoạt động dựa trên cơ chế nén ép: đá được đưa vào khoang nghiền giữa hai tấm hàm, hàm động di chuyển qua lại nhờ trục lệch tâm, ép đá vào hàm cố định để làm vỡ thành các mảnh nhỏ hơn. Kích thước đá đầu ra được quyết định bởi khe hở giữa hai hàm. Xem chi tiết: Máy nghiền hàm.

Hình ảnh máy nghiền hàm PE tại công trình thực tế của Đại Việt – Ảnh mô phỏng nguồn: Đại Việt JSC

Các sự cố thường gặp và cách xử lý

Do đặc điểm chịu tải lớn, máy nghiền hàm thường gặp các sự cố máy nghiền đá như tắc nghẽn khoang nghiền, mài mòn tấm hàm, rung động bất thường và động cơ quá tải.

• Tắc nghẽn khoang nghiền xảy ra khi đá đầu vào có kích thước vượt quá khả năng xử lý hoặc độ ẩm cao gây dính bám, dẫn đến máy dừng đột ngột và động cơ quá tải. Để khắc phục, cần dừng máy, dùng dụng cụ chuyên dụng loại bỏ đá kẹt, điều chỉnh khe hở xả liệu và kiểm tra độ ẩm của đá trước khi đưa vào. Phòng ngừa bằng cách sử dụng sàng rung sơ cấp để loại bỏ đá quá khổ và đảm bảo quy trình nạp liệu phù hợp.
• Mài mòn tấm hàm thường thấy khi xử lý đá có độ cứng cao như granite, basalt, làm giảm hiệu quả nghiền và tăng tiêu thụ năng lượng. Giải pháp là thay tấm hàm khi mòn quá 50% hoặc đảo ngược tấm hàm nếu thiết kế cho phép. Để hạn chế, nên dùng thép hợp kim mangan cao và kiểm tra định kỳ tình trạng tấm hàm.
• Rung động bất thường xuất hiện khi bu-lông lỏng, trục lệch tâm mòn hoặc đá phân bố không đều trong khoang nghiền, gây tiếng ồn và hỏng các bộ phận khác. Cách xử lý là dừng máy, siết chặt bu-lông, thay trục lệch tâm nếu cần và cân chỉnh hệ thống nạp liệu. Phòng ngừa bằng cách kiểm tra bu-lông thường xuyên và lắp cảm biến rung động để phát hiện sớm vấn đề.
• Động cơ quá tải xảy ra khi nạp liệu quá nhiều hoặc đá quá cứng, khiến động cơ nóng và dễ hỏng. Giải pháp là giảm lượng liệu, kiểm tra hệ thống điện và thay động cơ nếu cần. Để phòng ngừa, nên lắp bộ điều khiển tự động kiểm soát lượng liệu và bảo trì động cơ định kỳ.

Lưu ý vận hành

Để giảm thiểu sự cố máy nghiền đá ở máy nghiền hàm, cần thực hiện bảo trì định kỳ cho các bộ phận như tấm hàm, trục lệch tâm và động cơ, đồng thời sử dụng hệ thống giám sát tự động để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như rung động hay nhiệt độ cao.

Máy nghiền côn: Cấu tạo, nguyên lý và các sự cố thường gặp

Máy nghiền côn được sử dụng trong giai đoạn nghiền thứ cấp hoặc tinh, phù hợp với đá có độ cứng trung bình đến cao, tạo sản phẩm đồng đều hơn so với giai đoạn sơ cấp.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Máy nghiền côn có thân máy bằng thép đúc, nón nghiền cố định và nón nghiền động làm từ thép hợp kim chịu mài mòn, trục chính gắn với nón động, hệ thống thủy lực để điều chỉnh khe hở và bảo vệ máy, cùng hệ thống bôi trơn để giảm ma sát. Nguyên lý hoạt động dựa trên nén ép và chà xát: nón động quay quanh trục chính, ép đá vào nón cố định, làm đá vỡ thành các mảnh nhỏ hơn. Kích thước đá đầu ra phụ thuộc vào khe hở giữa hai nón. Xem chi tiết: Máy nghiền côn.

Hình ảnh máy nghiền côn phá và máy nghiền côn tinh trong dây chuyền sản xuất đá xây dựng do Đại Việt cung cấp lắp đặt – Ảnh mô phỏng nguồn: Đại Việt JSC

Các sự cố thường gặp và cách xử lý

Với cấu tạo phức tạp, máy nghiền côn dễ gặp các sự cố máy nghiền đá như tắc nghẽn khoang nghiền, mài mòn nón nghiền, hỏng hệ thống thủy lực và nhiệt độ dầu bôi trơn cao.

• Tắc nghẽn khoang nghiền xảy ra khi đá đầu vào không đồng đều hoặc khe hở xả liệu quá nhỏ, khiến máy dừng đột ngột và áp suất thủy lực tăng cao. Khắc phục bằng cách dùng hệ thống thủy lực mở khoang nghiền, loại bỏ đá kẹt và điều chỉnh khe hở phù hợp. Phòng ngừa bằng cách dùng sàng rung phân loại đá và lắp bộ điều khiển tự động kiểm soát tốc độ nạp liệu.
• Mài mòn nón nghiền thường gặp khi xử lý đá cứng hoặc có tạp chất kim loại, làm giảm hiệu quả nghiền và chất lượng sản phẩm. Giải pháp là thay nón nghiền khi mòn quá 60% và loại bỏ tạp chất trước khi nạp. Để hạn chế, nên dùng thép hợp kim chất lượng cao và lắp máy dò kim loại trước máy.
• Hỏng hệ thống thủy lực do dầu bẩn hoặc rò rỉ, gây khó khăn trong điều chỉnh khe hở và dễ quá tải. Cần thay dầu, sửa rò rỉ và cân chỉnh áp suất. Phòng ngừa bằng cách thay dầu định kỳ và sử dụng bộ lọc dầu để loại bỏ tạp chất.
• Nhiệt độ dầu bôi trơn cao xảy ra khi hệ thống bôi trơn kém hiệu quả hoặc môi trường nóng, dẫn đến mài mòn nhanh các bộ phận. Khắc phục bằng cách làm sạch hệ thống, thay dầu và lắp quạt làm mát. Để phòng ngừa, nên dùng dầu chất lượng cao và lắp cảm biến nhiệt độ để theo dõi.

Lưu ý vận hành

Để hạn chế sự cố máy nghiền đá ở máy nghiền côn, cần kiểm tra định kỳ hệ thống thủy lực và bôi trơn, sử dụng đá phù hợp với thông số máy và áp dụng hệ thống giám sát tự động để phát hiện sớm các vấn đề.

Máy nghiền phản kích: Cấu tạo, nguyên lý và các sự cố thường gặp

Máy nghiền phản kích được sử dụng để tạo đá thành phẩm có hình dạng đẹp, thường áp dụng trong sản xuất vật liệu xây dựng và bê tông.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Máy có thân máy bằng thép đúc, rotor gắn búa đập, búa đập và tấm phản kích làm từ thép hợp kim chịu mài mòn, cùng hệ thống điều chỉnh khe hở. Nguyên lý hoạt động dựa trên va đập: rotor quay với tốc độ cao, búa đập va chạm vào đá, đá vỡ ra và tiếp tục va vào tấm phản kích để tạo thành các mảnh nhỏ hơn. Kích thước đá đầu ra được điều chỉnh qua khe hở giữa búa và tấm phản kích. Xem chi tiết: Máy nghiền phản kích

Hình ảnh máy nghiền phản kích hiện đại trong dây chuyền nghiền đá cát nhân tạo – Ảnh mô phỏng nguồn: Đại Việt JSC

Các sự cố thường gặp và cách xử lý

Do chịu lực va đập lớn, máy nghiền phản kích dễ gặp các sự cố máy nghiền đá như mài mòn búa đập, tắc nghẽn khoang nghiền, rung động bất thường và hỏng vòng bi rotor.

• Mài mòn búa đập xảy ra khi xử lý đá cứng, làm giảm hiệu quả nghiền và chất lượng sản phẩm. Giải pháp là thay búa khi mòn quá 50% hoặc đảo ngược búa nếu thiết kế cho phép. Phòng ngừa bằng cách dùng thép hợp kim tốt và kiểm tra định kỳ.
• Tắc nghẽn khoang nghiền xuất hiện khi đá quá lớn hoặc nạp liệu quá nhanh, gây dừng máy. Cần mở khoang nghiền, loại đá kẹt và điều chỉnh tốc độ nạp liệu. Phòng ngừa bằng sàng rung và bộ điều khiển tự động.
• Rung động bất thường do rotor mất cân bằng hoặc bu-lông lỏng, gây tiếng ồn và hỏng các bộ phận. Cân chỉnh rotor, siết bu-lông và lắp cảm biến rung động để phát hiện sớm.
• Hỏng vòng bi rotor do thiếu dầu bôi trơn hoặc vận hành lâu, khiến rotor quay không ổn định. Thay dầu, thay vòng bi và giảm thời gian chạy liên tục để hạn chế vấn đề.

Lưu ý vận hành

Để giảm sự cố máy nghiền đá ở máy nghiền phản kích, cần kiểm tra định kỳ búa đập, tấm phản kích và vòng bi, sử dụng đá phù hợp và áp dụng hệ thống giám sát tự động.

Máy nghiền búa: Cấu tạo, nguyên lý và các sự cố thường gặp

Máy nghiền búa được thiết kế để xử lý đá mềm như đá vôi, thạch cao, với cấu tạo đơn giản và hiệu quả cao trong các ứng dụng cụ thể.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Máy bao gồm thân máy bằng thép đúc, rotor gắn búa nghiền, búa nghiền làm từ thép hợp kim chịu mài mòn và lưới sàng để quyết định kích thước đá đầu ra. Nguyên lý hoạt động dựa trên va đập: rotor quay nhanh, búa nghiền đập vào đá, đá vỡ ra và đi qua lưới sàng để tạo thành sản phẩm.

Hình ảnh máy nghiền đá dạng búa trên xây dựng – Ảnh mô phỏng nguồn: Đại Việt JSC

Các sự cố thường gặp và cách xử lý

Máy nghiền búa thường gặp các sự cố máy nghiền đá như mài mòn búa nghiền, tắc nghẽn lưới sàng, rung động bất thường và hỏng vòng bi rotor.

• Mài mòn búa nghiền do sử dụng lâu, làm giảm hiệu quả nghiền. Thay hoặc đảo ngược búa khi mòn quá 50%, dùng thép hợp kim tốt để phòng ngừa.
• Tắc nghẽn lưới sàng xảy ra khi đá ẩm hoặc lưới quá nhỏ, gây dừng máy và sản phẩm không đồng đều. Làm sạch lưới bằng nước áp lực cao, điều chỉnh nạp liệu và kiểm tra độ ẩm đá để hạn chế.
• Rung động bất thường do rotor mất cân bằng hoặc bu-lông lỏng, gây tiếng ồn và hỏng máy. Cân chỉnh rotor, siết bu-lông và dùng cảm biến rung động để phát hiện sớm.
• Hỏng vòng bi rotor do thiếu dầu hoặc chạy lâu, khiến rotor không ổn định. Thay dầu, thay vòng bi và giảm thời gian vận hành liên tục.

Lưu ý vận hành

Để hạn chế sự cố máy nghiền đá ở máy nghiền búa, cần kiểm tra định kỳ búa, lưới sàng và vòng bi, sử dụng đá phù hợp và lắp hệ thống giám sát tự động.

Máy nghiền VSI: Cấu tạo, nguyên lý và các sự cố thường gặp

Máy nghiền VSI chuyên tạo cát nhân tạo hoặc đá mịn, phù hợp với các ứng dụng đòi hỏi độ chính xác cao.

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Máy có thân máy bằng thép đúc, rotor gắn tấm va đập, tấm va đập làm từ thép hợp kim chịu mài mòn và hệ thống cấp liệu. Nguyên lý hoạt động dựa trên va đập tốc độ cao: đá được đưa vào rotor, rotor quay nhanh làm đá va đập vào tấm va đập hoặc tự va đập lẫn nhau, tạo thành cát hoặc đá mịn. Xem chi tiết: Máy nghiền cát vsi

Hình ảnh máy nghiền cát Đại Việt VSI – Ảnh mô phỏng nguồn: Đại Việt JSC

Các sự cố thường gặp và cách xử lý

Máy nghiền VSI thường gặp các sự cố máy nghiền đá như mài mòn tấm va đập, tắc nghẽn khoang nghiền, rung động bất thường và hỏng vòng bi rotor.

• Mài mòn tấm va đập do xử lý đá cứng, làm giảm chất lượng cát. Thay hoặc đảo ngược tấm khi mòn quá 50%, dùng thép hợp kim tốt để phòng ngừa.
• Tắc nghẽn khoang nghiền khi đá quá lớn hoặc ẩm, gây dừng máy. Mở khoang, loại đá kẹt và kiểm tra độ ẩm để hạn chế.
• Rung động bất thường do rotor mất cân bằng hoặc bu-lông lỏng, gây tiếng ồn và hỏng máy. Cân chỉnh rotor, siết bu-lông và dùng cảm biến rung động.
• Hỏng vòng bi rotor do thiếu dầu hoặc chạy lâu, khiến rotor không ổn định. Thay dầu, thay vòng bi và giảm thời gian vận hành liên tục.

Lưu ý vận hành

Để giảm sự cố máy nghiền đá ở máy nghiền VSI, cần kiểm tra định kỳ tấm va đập, rotor và vòng bi, sử dụng đá phù hợp và áp dụng hệ thống giám sát tự động.

Giải pháp tổng thể để giảm thiểu sự cố máy nghiền đá

Để đảm bảo dây chuyền hoạt động ổn định và hiệu quả, cần áp dụng các giải pháp tổng thể sau:

• Bảo trì định kỳ: Thực hiện kiểm tra và thay thế các bộ phận như tấm hàm, nón nghiền, búa đập, vòng bi, hệ thống thủy lực và bôi trơn theo lịch trình, ghi chép chi tiết để theo dõi.
• Đào tạo nhân viên: Trang bị kiến thức về vận hành, nhận biết sự cố và xử lý qua các khóa học và tài liệu hướng dẫn.
• Công nghệ giám sát tự động: Sử dụng cảm biến rung động, nhiệt độ, áp suất và phần mềm quản lý để phát hiện sớm và dự đoán sự cố.
• Kiểm soát đá đầu vào: Áp dụng sàng rung và máy dò kim loại để loại bỏ đá quá khổ hoặc tạp chất, kiểm tra độ ẩm và độ cứng trước khi nạp.
• Chọn thiết bị phù hợp: Lựa chọn máy có công suất và đặc điểm phù hợp với loại đá cũng như yêu cầu sản phẩm, ưu tiên thiết bị từ nhà cung cấp đáng tin cậy.

Kết luận

Các sự cố máy nghiền đá là vấn đề thường gặp trong dây chuyền sản xuất, nhưng có thể được kiểm soát thông qua hiểu biết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách xử lý cho từng loại máy như máy nghiền hàm, côn, phản kích, búa và VSI. Việc áp dụng bảo trì định kỳ, đào tạo nhân viên, sử dụng công nghệ giám sát và kiểm soát chất lượng đá đầu vào sẽ giúp giảm thiểu rủi ro, đảm bảo dây chuyền vận hành ổn định và hiệu quả.

Xem video trực quan về một dây chuyền nghiền công suất lớn Đại Việt đã lắp đặt cho khách hàng để dễ hình dung. Xem đầy đủ video tại đây

Cập nhật ngày: 10/04/2025. Đây là một bài viết tổng quan, thông tin mang tính chất tham khảo. Hãy liên hệ 0911.628.628 để được tư vấn chuyên sâu và chính xác hơn về máy sàng rung nói riêng và các thiết bị sản xuất vật liệu xây dựng nói chung.