Trong những năm gần đây, xu hướng chuyển đổi từ nghiền khô sang nghiền ướt tại các mỏ đá ở Việt Nam đang trở nên rõ rệt, nhờ vào những lợi ích vượt trội về hiệu quả kinh tế, chất lượng sản phẩm và bảo vệ môi trường. Xu hướng này không chỉ phản ánh sự tiến bộ trong công nghệ mà còn phù hợp với các quy định pháp luật ngày càng nghiêm ngặt của Nhà nước Việt Nam về môi trường và khai thác tài nguyên.
Bài viết này sẽ phân tích các yếu tố thúc đẩy xu hướng chuyển đổi từ nghiền khô sang nghiền ướt, lợi ích và thách thức của phương pháp nghiền ướt, cũng như các quy định pháp luật liên quan để làm rõ lý do vì sao các mỏ đá tại Việt Nam đang dần chuyển sang công nghệ này.
Lý do thúc đẩy xu hướng chuyển đổi sang nghiền ướt
Công nghệ nghiền trong ngành khai thác và chế biến đá đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các loại vật liệu xây dựng như cát, đá dăm và bột đá. Hai phương pháp nghiền chính hiện nay là nghiền khô và nghiền ướt. Nghiền khô sử dụng không khí hoặc các thiết bị cơ khí để nghiền và phân loại vật liệu, trong khi nghiền ướt sử dụng nước làm môi trường hỗ trợ quá trình nghiền và phân tách.
Yêu cầu bảo vệ môi trường ngày càng nghiêm ngặt: Một trong những động lực chính thúc đẩy xu hướng chuyển đổi từ nghiền khô sang nghiền ướt là các yêu cầu về bảo vệ môi trường. Theo Nghị định 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam, các hoạt động khai thác và chế biến khoáng sản phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về giảm thiểu ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm bụi và tiếng ồn. Nghiền khô thường tạo ra lượng lớn bụi mịn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và môi trường xung quanh khu vực khai thác.
- Trong khi đó, nghiền ướt sử dụng nước để kiểm soát bụi, giúp giảm đáng kể lượng bụi phát tán ra môi trường. Nước không chỉ làm giảm bụi mà còn hỗ trợ quá trình phân loại vật liệu, từ đó cải thiện chất lượng không khí và giảm thiểu nguy cơ vi phạm các quy định về môi trường. Điều này đặc biệt quan trọng khi các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra và xử phạt các doanh nghiệp không tuân thủ quy định, như được quy định trong Luật Bảo vệ môi trường 2020.
Nâng cao chất lượng sản phẩm: Nghiền ướt mang lại lợi thế vượt trội trong việc cải thiện chất lượng sản phẩm. Trong quá trình nghiền ướt, nước giúp làm sạch các tạp chất như đất sét, bùn và các hạt mịn không mong muốn, từ đó tạo ra sản phẩm cát và đá có độ tinh khiết cao hơn. Điều này rất quan trọng trong việc đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật của ngành xây dựng, đặc biệt là các yêu cầu về cát xây dựng theo TCVN 7570:2006 (Tiêu chuẩn quốc gia về cát xây dựng).
- Ngoài ra, nghiền ướt cho phép kiểm soát tốt hơn kích thước hạt, tạo ra sản phẩm đồng đều hơn so với nghiền khô. Điều này giúp các mỏ đá đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường về các loại cát và đá chất lượng cao, đặc biệt trong các dự án xây dựng lớn như đường cao tốc, cầu cảng và công trình hạ tầng.

Hình ảnh sàng rung và máy rửa cát trong dây chuyền thiết bị máy nghiền sỏi sông thành cát – Ảnh minh họa: Xu hướng chuyển đổi nghiền khô sang nghiền ướt
Tiết kiệm tài nguyên và tối ưu hóa chi phí vận hành: Mặc dù nghiền ướt đòi hỏi đầu tư ban đầu lớn hơn cho hệ thống xử lý nước và thiết bị, nhưng về lâu dài, phương pháp này mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn. Nghiền ướt giúp giảm hao mòn thiết bị do ma sát thấp hơn so với nghiền khô, từ đó kéo dài tuổi thọ máy móc và giảm chi phí bảo trì. Ngoài ra, nước sử dụng trong quá trình nghiền có thể được tái chế thông qua hệ thống xử lý nước thải, giúp tiết kiệm tài nguyên nước và giảm chi phí vận hành.
- Theo Thông tư 05/2020/TT-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường, các doanh nghiệp khai thác khoáng sản được khuyến khích áp dụng các công nghệ tiên tiến nhằm sử dụng hiệu quả tài nguyên và giảm thiểu tác động đến môi trường. Nghiền ướt, với khả năng tái sử dụng nước và giảm lượng chất thải rắn, đáp ứng tốt các yêu cầu này.
Phù hợp với xu hướng công nghệ toàn cầu: Trên thế giới, các quốc gia có ngành khai thác mỏ phát triển như Úc, Canada và Trung Quốc đã chuyển đổi mạnh mẽ sang công nghệ nghiền ướt để đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường và tối ưu hóa sản xuất. Việt Nam, với mục tiêu hiện đại hóa ngành khai thác khoáng sản, cũng đang dần tiếp cận các công nghệ tiên tiến này. Việc áp dụng nghiền ướt không chỉ giúp các doanh nghiệp trong nước cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế mà còn đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ các đối tác thương mại.
Lợi ích của nghiền ướt trong khai thác mỏ đá

Hình ảnh dây chuyền máy nghiền sỏi sông thành cát – Ảnh minh họa: Xu hướng chuyển đổi nghiền khô sang nghiền ướt
Giảm ô nhiễm bụi và tiếng ồn: Như đã đề cập, nghiền ướt giảm đáng kể lượng bụi phát tán so với nghiền khô. Nước được sử dụng trong quá trình nghiền không chỉ làm ướt vật liệu mà còn giữ bụi trong hệ thống, ngăn chặn sự lan tỏa ra môi trường xung quanh. Điều này giúp các mỏ đá tuân thủ các quy định về chất lượng không khí theo QCVN 05:2013/BTNMT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng không khí sạch).
- Ngoài ra, nghiền ướt cũng giảm tiếng ồn phát sinh từ quá trình nghiền, đặc biệt khi sử dụng các thiết bị hiện đại tích hợp công nghệ giảm rung. Điều này giúp giảm thiểu tác động đến cộng đồng dân cư gần khu vực khai thác, đáp ứng yêu cầu về giảm ô nhiễm tiếng ồn theo QCVN 26:2010/BTNMT.
Tăng hiệu suất sản xuất: Nghiền ướt thường đi kèm với các hệ thống phân loại tiên tiến, giúp tách biệt các kích thước hạt một cách chính xác hơn. Điều này không chỉ cải thiện chất lượng sản phẩm mà còn tăng hiệu suất sản xuất bằng cách giảm thiểu lượng vật liệu bị thải bỏ. Các hệ thống nghiền ướt hiện đại có thể xử lý khối lượng lớn vật liệu trong thời gian ngắn, phù hợp với nhu cầu sản xuất quy mô lớn tại các mỏ đá.
Đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu: Với sự gia tăng nhu cầu về vật liệu xây dựng chất lượng cao trên thị trường quốc tế, nghiền ướt giúp các mỏ đá Việt Nam tạo ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn xuất khẩu. Cát và đá được sản xuất bằng phương pháp này thường có độ sạch và kích thước hạt đồng đều, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các thị trường như Nhật Bản, Hàn Quốc và Singapore.
Thách thức khi chuyển đổi sang nghiền ướt

Hình ảnh cát nhân tạo thành phẩm từ dây chuyền máy nghiền sỏi sông thành cát – Ảnh minh họa: Xu hướng chuyển đổi nghiền khô sang nghiền ướt
Chi phí đầu tư ban đầu cao: Một trong những rào cản lớn nhất khi chuyển đổi từ nghiền khô sang nghiền ướt là chi phí đầu tư ban đầu. Các hệ thống nghiền ướt đòi hỏi thiết bị chuyên dụng, hệ thống cấp nước, xử lý nước thải và các công nghệ tiên tiến khác. Điều này có thể gây khó khăn cho các doanh nghiệp nhỏ hoặc vừa, đặc biệt trong bối cảnh nguồn vốn hạn chế.
Quản lý và tái sử dụng nước: Nghiền ướt sử dụng lượng lớn nước, đòi hỏi các mỏ đá phải xây dựng hệ thống quản lý và tái sử dụng nước hiệu quả. Nếu không được xử lý đúng cách, nước thải từ quá trình nghiền có thể chứa các hạt mịn và hóa chất, gây ô nhiễm nguồn nước. Theo Nghị định 36/2017/NĐ-CP về quản lý tài nguyên nước, các doanh nghiệp phải đảm bảo xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn trước khi xả ra môi trường, điều này làm tăng thêm chi phí vận hành.
Yêu cầu kỹ thuật và nhân lực: Việc vận hành hệ thống nghiền ướt đòi hỏi đội ngũ kỹ thuật viên có trình độ cao và am hiểu về công nghệ. Các mỏ đá cần đào tạo nhân lực hoặc thuê chuyên gia để vận hành và bảo trì hệ thống, điều này có thể làm tăng chi phí nhân sự trong ngắn hạn.
Giải pháp để chuyển đổi thành công sang nghiền ướt
Đầu tư vào công nghệ hiện đại: Để giảm thiểu chi phí và tăng hiệu quả, các mỏ đá nên ưu tiên lựa chọn các thiết bị nghiền ướt tích hợp công nghệ tiên tiến, có khả năng tái sử dụng nước và tự động hóa quy trình. Các hệ thống này không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên mà còn giảm chi phí vận hành lâu dài.
Xây dựng hệ thống quản lý nước thải: Việc xây dựng hệ thống xử lý và tái sử dụng nước thải là yếu tố then chốt để đảm bảo tính bền vững của công nghệ nghiền ướt. Các mỏ đá cần đầu tư vào các hệ thống lọc và tuần hoàn nước, đồng thời tuân thủ các quy định về xả thải theo QCVN 40:2011/BTNMT (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải công nghiệp).
Hợp tác với các tổ chức tài chính và cơ quan nhà nước: Để giải quyết vấn đề chi phí đầu tư, các doanh nghiệp có thể tận dụng các chương trình hỗ trợ tài chính từ Nhà nước hoặc các tổ chức quốc tế. Theo Quyết định 11/2019/QĐ-TTg về hỗ trợ phát triển công nghiệp chế biến, chế tạo, các doanh nghiệp áp dụng công nghệ thân thiện với môi trường có thể nhận được ưu đãi về vốn vay và thuế.
Đào tạo nhân lực và nâng cao năng lực quản lý: Việc tổ chức các khóa đào tạo cho đội ngũ kỹ thuật viên và quản lý sẽ giúp các mỏ đá vận hành hệ thống nghiền ướt hiệu quả hơn. Các doanh nghiệp cũng nên hợp tác với các trường đại học và viện nghiên cứu để tiếp cận các tiến bộ công nghệ mới nhất.
Xu hướng chuyển đổi từ nghiền khô sang nghiền ướt tại các mỏ đá ở Việt Nam không chỉ là một bước tiến trong công nghệ mà còn là sự đáp ứng tất yếu đối với các yêu cầu về bảo vệ môi trường và nâng cao chất lượng sản phẩm. Dù đối mặt với những thách thức về chi phí và kỹ thuật, nhưng với sự hỗ trợ từ các chính sách của Nhà nước và sự đầu tư đúng đắn vào công nghệ, các mỏ đá có thể tận dụng tối đa lợi ích của phương pháp nghiền ướt.
Việc áp dụng nghiền ướt không chỉ giúp các doanh nghiệp tuân thủ các quy định pháp luật như Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/2022/NĐ-CP, mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Trong bối cảnh ngành khai thác mỏ đá ngày càng phát triển, nghiền ướt sẽ tiếp tục là xu hướng chủ đạo, định hình tương lai của ngành công nghiệp này tại Việt Nam.
Bấm theo dõi kênh youtube: Máy nghiền đá Đại Việt để theo dõi video mới nhất cập nhật liên tục
Bài viết cập nhật ngày: 17/07/2025. Đây là một bài viết tổng quan, thông tin mang tính chất tham khảo. Hãy liên hệ 0911.628.628 để được tư vấn chuyên sâu và chính xác hơn về dây chuyền nghiền đá xây dựng!
Xem thêm các bài viết khác cùng chủ đề: