Thị trường dây chuyền gạch không nung tại các khu công nghiệp

Trong bối cảnh ngành xây dựng Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ hướng tới sự bền vững, gạch không nung nổi lên như một giải pháp đầy tiềm năng. Đặc biệt, các khu công nghiệp – nơi tập trung nhu cầu xây dựng lớn – lại là mảnh đất màu mỡ nhưng chưa được khai thác đúng mức cho thị trường dây chuyền gạch không nung. Tại sao đây lại là cơ hội vàng, và điều gì khiến thị trường này vẫn còn bị bỏ ngỏ?

1/ Gạch không nung và cơ hội tại các khu công nghiệp

Hình ảnh thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Việt Nam hiện có hơn 400 khu công nghiệp trải dài từ Bắc vào Nam, từ Quảng Ninh, Hải Phòng đến Đồng Nai, Bình Dương. Những khu vực này không chỉ là trung tâm sản xuất mà còn là nơi tập trung các công trình xây dựng lớn, từ nhà xưởng, kho bãi đến văn phòng và khu nhà ở cho công nhân. Nhu cầu vật liệu xây dựng tại đây luôn ở mức cao, ước tính hàng chục tỷ viên gạch quy tiêu chuẩn mỗi năm, theo số liệu từ Bộ Xây dựng. Trong bối cảnh đó, gạch không nung – với quy trình sản xuất không cần nung, sử dụng nguyên liệu như cát, đá mạt, tro xỉ nhiệt điện – đang trở thành lựa chọn lý tưởng.

So với gạch đất sét nung truyền thống, gạch không nung thân thiện hơn với môi trường, tiết kiệm năng lượng và đáp ứng tốt các yêu cầu kỹ thuật của công trình hiện đại. Đặc biệt, các khu công nghiệp thường nằm gần các nhà máy nhiệt điện hoặc khu vực có nguồn phế thải công nghiệp dồi dào, tạo điều kiện thuận lợi để sản xuất gạch không nung với chi phí thấp. Tuy nhiên, thị trường dây chuyền gạch không nung tại các khu công nghiệp vẫn chưa thực sự bứt phá. Phải chăng các doanh nghiệp đang bỏ lỡ một cơ hội vàng?

2/ Chính sách Nhà nước mở đường cho gạch không nung

Hình ảnh dây chuyền gạch không nung công suất – Ảnh minh họa: Thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Nhà nước Việt Nam đã sớm nhận ra tầm quan trọng của gạch không nung trong việc giảm thiểu tác động môi trường và thúc đẩy phát triển bền vững. Một loạt chính sách đã được ban hành để khuyến khích sản xuất và sử dụng loại vật liệu này, tạo động lực cho các doanh nghiệp đầu tư vào dây chuyền gạch không nung, đặc biệt tại các khu công nghiệp.

Quyết định 567/QĐ-TTg năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ là một cột mốc quan trọng, đặt mục tiêu thay thế dần gạch đất sét nung bằng gạch không nung, với tỷ lệ sử dụng đạt 55% vào năm 2020 tại một số địa phương. Quyết định này yêu cầu các công trình sử dụng vốn Nhà nước tại đô thị loại 3 trở lên phải sử dụng 100% vật liệu không nung từ ngày 15/1/2013. Tiếp nối, Quyết định 2171/QĐ-TTg ban hành năm 2021 đặt mục tiêu tỷ lệ gạch không nung đạt 35-40% vào năm 2025 và 40-45% vào năm 2030, cùng với cam kết giảm hơn 2,5 triệu tấn CO2 mỗi năm vào năm 2025.

Thông tư 09/2012/TT-BXD của Bộ Xây dựng cũng quy định rõ các yêu cầu kỹ thuật và hướng dẫn thi công gạch không nung, giúp chuẩn hóa quy trình và tăng niềm tin của thị trường. Những chính sách này không chỉ áp dụng cho công trình công mà còn tạo áp lực cho các dự án trong khu công nghiệp, nơi các nhà đầu tư nước ngoài từ Nhật Bản, Hàn Quốc thường yêu cầu sử dụng vật liệu xanh. Ngoài ra, Nhà nước còn hỗ trợ các doanh nghiệp qua các gói vay ưu đãi, giảm thuế và chuyển giao công nghệ, giúp giảm chi phí đầu tư vào dây chuyền gạch không nung.

Những chính sách này như mở ra một con đường rộng lớn, nhưng tại sao nhiều khu công nghiệp vẫn chưa tận dụng để phát triển thị trường dây chuyền gạch không nung? Câu trả lời nằm ở cả cơ hội và thách thức mà thị trường này đang đối mặt.

3/ Lợi ích vượt trội của dây chuyền gạch không nung\

Hình ảnh dây chuyền sản xuất gạch không nung – Ảnh minh họa: Thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Gạch không nung mang lại nhiều lợi ích vượt trội, đặc biệt khi được sản xuất ngay tại các khu công nghiệp, nơi có sẵn nguồn nguyên liệu và nhu cầu tiêu thụ lớn.

Dây chuyền gạch không nung giúp tiết kiệm chi phí sản xuất. Thay vì sử dụng đất sét và than đốt như gạch nung truyền thống, gạch không nung tận dụng các nguyên liệu như tro xỉ nhiệt điện, cát, đá mạt, hoặc phế thải công nghiệp – những thứ có sẵn tại nhiều khu công nghiệp. Ví dụ, tại các khu công nghiệp gần nhà máy nhiệt điện ở Quảng Ninh hay Quảng Trị, tro xỉ thải ra hàng triệu tấn mỗi năm, vừa là nguồn nguyên liệu rẻ vừa giúp giải quyết bài toán xử lý chất thải. Quy trình sản xuất không cần lò nung cũng tiết kiệm 50-60% năng lượng, giảm chi phí vận hành đáng kể.

Gạch không nung đáp ứng tốt các yêu cầu kỹ thuật của công trình trong khu công nghiệp. Với cường độ chịu lực cao, từ 7,5 MPa đến hơn 20 MPa, gạch không nung phù hợp cho các nhà xưởng, kho bãi chịu tải trọng lớn. Khả năng chống thấm và cách nhiệt của gạch bê tông khí chưng áp cũng lý tưởng cho các công trình cần tiết kiệm năng lượng, như văn phòng hay nhà ở công nhân. Hơn nữa, kích thước gạch không nung lớn hơn gạch nung từ 2 đến 11 lần, giúp giảm số lượng viên gạch cần sử dụng và rút ngắn thời gian thi công, tiết kiệm chi phí xây dựng từ 6-8%.

Thị trường dây chuyền gạch không nung góp phần bảo vệ môi trường, một yếu tố ngày càng quan trọng trong các khu công nghiệp. Sản xuất gạch nung truyền thống thải ra 570.000 tấn CO2 cho mỗi 1 tỷ viên gạch, trong khi gạch không nung gần như không phát thải khí nhà kính. Điều này không chỉ giúp các doanh nghiệp tuân thủ quy định môi trường mà còn nâng cao hình ảnh trong mắt đối tác và khách hàng, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài chú trọng đến phát triển bền vững.

4/ Xu hướng thị trường và hành vi tiêu dùng

Hình ảnh dây chuyền thiết bị làm gạch không nung – Ảnh minh họa: Thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Thị trường vật liệu xây dựng tại Việt Nam đang thay đổi nhanh chóng, với xu hướng ưu tiên các sản phẩm xanh và bền vững. Các khu công nghiệp, với vai trò trung tâm kinh tế, là nơi xu hướng này thể hiện rõ nét nhất.

Nhu cầu vật liệu xây dựng tại các khu công nghiệp tăng mạnh, đặc biệt tại các tỉnh như Bình Dương, Đồng Nai, Bắc Ninh, nơi các dự án nhà xưởng và khu đô thị công nghiệp mọc lên liên tục. Gạch không nung, với ưu điểm về chi phí, chất lượng và tính thân thiện với môi trường, đang dần thay thế gạch nung truyền thống. Các quốc gia như Thái Lan, Malaysia đã đạt tỷ lệ sử dụng gạch không nung lên đến 76-80%, trong khi Việt Nam mới đạt khoảng 10%. Tuy nhiên, con số này đang tăng dần nhờ các chính sách hỗ trợ và sự tham gia của các nhà đầu tư.

Hành vi tiêu dùng cũng đang thay đổi. Nếu trước đây, gạch đất sét nung chiếm 90% thị phần do thói quen sử dụng, thì nay các chủ đầu tư và nhà thầu tại khu công nghiệp bắt đầu nhận ra lợi ích của gạch không nung. Các dự án có vốn đầu tư nước ngoài, như từ Nhật Bản, Hàn Quốc, thường yêu cầu sử dụng 100% vật liệu xanh để đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Tuy nhiên, tâm lý e ngại về chất lượng và kỹ thuật thi công vẫn tồn tại, khiến nhiều doanh nghiệp chưa mạnh dạn đầu tư vào thị trường dây chuyền gạch không nung.

Xu hướng xuất khẩu cũng là một điểm sáng. Gạch không nung Việt Nam có tiềm năng tiếp cận các thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, nhờ các hiệp định thương mại tự do như CPTPP. Các khu công nghiệp, với lợi thế về vị trí và cơ sở hạ tầng, có thể trở thành trung tâm sản xuất gạch không nung phục vụ cả trong nước và xuất khẩu.

5/ Thách thức khiến thị trường bị bỏ ngỏ

Hình ảnh dây chuyền làm gạch không nung – Ảnh minh họa: Thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Dù có nhiều tiềm năng, thị trường dây chuyền gạch không nung trong các khu công nghiệp vẫn chưa được khai thác đúng mức. Một số thách thức chính đang cản trở sự phát triển của thị trường này.

Chi phí đầu tư ban đầu cho dây chuyền gạch không nung là một rào cản lớn. Việc mua thiết bị, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực đòi hỏi khoản vốn không nhỏ, khiến nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là các nhà máy gạch nung truyền thống, còn ngần ngại. Ngoài ra, giá thành gạch không nung hiện vẫn cao hơn gạch nung từ 20-40%, do chi phí nguyên liệu như xi măng và công nghệ sản xuất.

Nhận thức của thị trường cũng là một vấn đề. Nhiều nhà thầu và chủ đầu tư tại khu công nghiệp vẫn quen sử dụng gạch nung truyền thống, lo ngại về độ bền và kỹ thuật thi công của gạch không nung. Thực tế, nếu thi công không đúng cách, gạch không nung có thể gặp vấn đề như nứt rạn hoặc thấm nước, làm giảm niềm tin của người dùng.

Cạnh tranh từ gạch nung truyền thống cũng là một thách thức. Các lò gạch nung thủ công, dù bị kiểm soát chặt chẽ, vẫn tồn tại ở nhiều địa phương do chi phí sản xuất thấp và thói quen tiêu dùng lâu đời. Điều này khiến gạch không nung khó cạnh tranh về giá ở một số phân khúc thị trường.

Thiếu sự phối hợp giữa các bên liên quan, như doanh nghiệp, cơ quan quản lý và nhà thầu, cũng khiến thị trường dây chuyền gạch không nung phát triển chậm. Các chương trình đào tạo thợ xây, hướng dẫn thi công chuẩn hóa, và chiến dịch tuyên truyền về lợi ích của gạch không nung vẫn chưa được triển khai đồng bộ.

6/ Giải pháp khai thác mảnh đất màu mỡ

Hình ảnh gạch block 2 lỗ dây chuyền gạch không nung ở Bắc Ninh – Ảnh minh họa: Thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Để biến thị trường dây chuyền gạch không nung trong các khu công nghiệp thành cơ hội thực sự, cần có những giải pháp đồng bộ từ nhiều phía.

Nhà nước cần tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp thông qua các gói vay ưu đãi, giảm thuế và chuyển giao công nghệ. Các khu công nghiệp có thể được ưu tiên xây dựng các nhà máy gạch không nung với chi phí vận hành thấp, tận dụng nguồn phế thải công nghiệp tại chỗ. Ví dụ, tại khu công nghiệp gần nhà máy nhiệt điện, việc sử dụng tro xỉ làm nguyên liệu có thể giảm chi phí sản xuất đáng kể.

Cần đẩy mạnh tuyên truyền và đào tạo. Các chiến dịch nâng cao nhận thức về lợi ích của gạch không nung, từ tiết kiệm chi phí đến bảo vệ môi trường, nên được triển khai rộng rãi tại các khu công nghiệp. Đồng thời, các khóa đào tạo cho thợ xây về kỹ thuật thi công gạch không nung cần được tổ chức thường xuyên để đảm bảo chất lượng công trình.

Việc hoàn thiện các tiêu chuẩn và hướng dẫn thi công, như TCVN 6477:2016, sẽ giúp tăng niềm tin của thị trường. Các khu công nghiệp có thể hợp tác với các viện nghiên cứu để thử nghiệm và chứng nhận chất lượng gạch không nung, từ đó thuyết phục các nhà thầu và chủ đầu tư nghiên cứu thị trường dây chuyền gạch không nung tại các khu công nghiệp.

Cần khuyến khích các dự án tư nhân trong khu công nghiệp sử dụng gạch không nung thông qua các ưu đãi về thuế hoặc chi phí đất. Các doanh nghiệp sản xuất gạch không nung cũng nên đầu tư vào công nghệ hiện đại, như dây chuyền tự động hóa, để giảm giá thành và tăng tính cạnh tranh.

7/ Tiềm năng trong tương lai

Hình ảnh gạch vỉa màu sản xuất dây chuyền gạch không nung ở Thái Bình – Ảnh minh họa: Thị trường dây chuyền gạch không nung tại khu công nghiệp

Thị trường dây chuyền gạch không nung trong các khu công nghiệp không chỉ là cơ hội hiện tại mà còn là tiềm năng lớn trong tương lai. Với các mục tiêu giảm phát thải khí CO2 theo Quyết định 2171/QĐ-TTg, gạch không nung sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc giảm ô nhiễm môi trường và bảo vệ tài nguyên. Các khu công nghiệp, với nhu cầu xây dựng lớn và nguồn nguyên liệu sẵn có, là nơi lý tưởng để phát triển các nhà máy gạch không nung.

Công nghệ sản xuất gạch không nung cũng đang tiến bộ nhanh chóng. Các dây chuyền tự động hóa giúp tăng năng suất và giảm chi phí, trong khi các công nghệ mới như “gạch sống” (Living Concrete), sử dụng khuẩn lam để hấp thụ CO2, mở ra hướng đi đột phá. Dù còn mới tại Việt Nam, những công nghệ này hứa hẹn sẽ giúp các khu công nghiệp trở thành trung tâm sản xuất vật liệu xanh trong tương lai.

Tiềm năng xuất khẩu cũng là một điểm sáng. Với các hiệp định thương mại tự do như CPTPP, gạch không nung sản xuất tại các khu công nghiệp có thể tiếp cận các thị trường quốc tế, đặc biệt là Nhật Bản, Hàn Quốc, nơi vật liệu xanh được đánh giá cao.

Thị trường dây chuyền gạch không nung trong các khu công nghiệp Việt Nam là một mảnh đất màu mỡ nhưng vẫn đang bị bỏ ngỏ. Với sự hỗ trợ từ chính sách Nhà nước, lợi ích vượt trội về kinh tế và môi trường, cùng xu hướng thị trường hướng tới sự bền vững, đây là thời điểm để các doanh nghiệp nắm bắt cơ hội. Dù còn những thách thức như chi phí đầu tư, nhận thức thị trường và cạnh tranh từ gạch nung truyền thống, các giải pháp như hỗ trợ tài chính, đào tạo và tuyên truyền sẽ giúp khai thác tiềm năng của thị trường này. Gạch không nung không chỉ là giải pháp cho hiện tại mà còn là chìa khóa để các khu công nghiệp xây dựng một tương lai bền vững, góp phần nâng cao chất lượng ngành xây dựng và bảo vệ môi trường Việt Nam.

Đây là một bài viết tổng quan, thông tin mang tính chất tham khảo. Bài viết cập nhật vào ngày 24/06/2025. Liên hệ ngay 0911.628.628 để được tư vấn chuyên sâu và chính xác hơn về thị trường dây chuyền gạch không nung uy tín, chất lượng nhất hiện nay!

Xem thêm các bài viết khác cùng chủ đề:

• Dây chuyền sản xuất gạch không nung
• Máy gạch không nung