Trong ngành khai thác và chế biến đá, dây chuyền nghiền đá công suất lớn là một nguồn phát sinh tiếng ồn đáng kể, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động, cộng đồng xung quanh và hiệu quả vận hành nhà máy. Tại Việt Nam, các quy định nghiêm ngặt về độ ồn được ban hành nhằm kiểm soát ô nhiễm tiếng ồn, đảm bảo tuân thủ tiêu chuẩn môi trường và cải thiện điều kiện làm việc. Bài viết này sẽ phân tích các tiêu chuẩn về độ ồn trong vận hành dây chuyền nghiền đá công suất lớn, tác động của tiếng ồn, và các giải pháp kiểm soát hiệu quả để đáp ứng quy định và tối ưu hóa sản xuất.
Tầm quan trọng của kiểm soát độ ồn trong dây chuyền nghiền đá
Dây chuyền nghiền đá công suất lớn (trên 100 tấn/giờ), bao gồm các thiết bị như máy nghiền hàm, máy nghiền côn, sàng rung và băng tải, tạo ra tiếng ồn mạnh do va chạm, rung động cơ học và vận chuyển đá. Độ ồn từ các dây chuyền này có thể đạt 85-100 dB(A) hoặc cao hơn nếu không được kiểm soát, vượt xa ngưỡng an toàn cho sức khỏe con người (dưới 85 dB(A) theo Tổ chức Y tế Thế giới – WHO).
Tác động của tiếng ồn:
- Sức khỏe người lao động: Tiếp xúc lâu dài với tiếng ồn trên 85 dB(A) có thể gây mất thính lực, căng thẳng, giảm hiệu suất làm việc và các bệnh liên quan đến tim mạch.
- Cộng đồng xung quanh: Tiếng ồn từ nhà máy nghiền đá ảnh hưởng đến chất lượng sống của cư dân gần khu vực khai thác, dẫn đến khiếu nại và tranh chấp pháp lý.
- Tuân thủ pháp luật: Các nhà máy không đáp ứng tiêu chuẩn về độ ồn có nguy cơ bị phạt hoặc đình chỉ hoạt động theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Hiệu quả sản xuất: Tiếng ồn cao thường là dấu hiệu của thiết bị hoạt động không hiệu quả, làm tăng chi phí bảo trì và giảm tuổi thọ máy móc.
Kiểm soát độ ồn không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật mà còn xây dựng hình ảnh nhà máy thân thiện với môi trường, đáp ứng yêu cầu của các dự án xây dựng bền vững.
Các tiêu chuẩn về độ ồn tại Việt Nam
Tại Việt Nam, các tiêu chuẩn về độ ồn trong vận hành dây chuyền nghiền đá được quy định trong các văn bản pháp luật và quy chuẩn kỹ thuật, áp dụng cho khu vực sản xuất công nghiệp và khu dân cư lân cận. Dưới đây là các tiêu chuẩn chính:

Hình ảnh kích thước đá đầu vào tác động đến tuổi thọ máy nghiền đá – Ảnh minh họa: Tiêu chuẩn độ ồn của dây chuyền nghiền đá khi vận hành
Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn
- QCVN 26:2010/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn: Quy định mức độ ồn tối đa cho phép tại các khu vực:
- Khu vực dân cư thông thường:
- Ban ngày (6h-21h): 70 dB(A).
- Ban đêm (21h-6h): 55 dB(A).
- Khu vực công nghiệp (như nhà máy nghiền đá):
- Ban ngày: 75 dB(A).
- Ban đêm: 70 dB(A).
- Khu vực đặc biệt (bệnh viện, trường học, khu nghỉ dưỡng): 55 dB(A) ban ngày và 45 dB(A) ban đêm.
- Đo đạc được thực hiện tại ranh giới nhà máy hoặc khu vực tiếp giáp với cộng đồng dân cư.
- Khu vực dân cư thông thường:
- QCVN 27:2010/BTNMT – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về độ rung: Độ rung từ dây chuyền nghiền đá được kiểm soát, với mức độ rung tối đa không vượt quá 75 dB trong khu vực sản xuất.

Hình ảnh đá bê tông tại trạm nghiền đá cát nhân tạo Quảng Bình – Ảnh minh họa: Tiêu chuẩn độ ồn của dây chuyền nghiền đá khi vận hành
Tiêu chuẩn bảo vệ sức khỏe người lao động
- TCVN 3985:1999 – Tiêu chuẩn tiếng ồn trong công nghiệp: Quy định mức độ ồn tối đa tại nơi làm việc là 85 dB(A) trong 8 giờ làm việc liên tục. Đối với mức độ ồn trên 85 dB(A), thời gian tiếp xúc phải giảm tương ứng (ví dụ: 90 dB(A) chỉ được phép tiếp xúc trong 4 giờ/ngày).
- Thông tư 11/2020/TT-BLĐTBXH: Yêu cầu các nhà máy cung cấp thiết bị bảo vệ cá nhân (như nút tai chống ồn) và tổ chức kiểm tra sức khỏe định kỳ cho người lao động tiếp xúc với tiếng ồn cao.
Các quy định khác
- Luật Bảo vệ môi trường 2020: Yêu cầu các nhà máy khai thác đá phải có báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM), bao gồm kế hoạch kiểm soát tiếng ồn và độ rung.
- Nghị định 08/2022/NĐ-CP: Quy định mức phạt từ 20-100 triệu VNĐ đối với các cơ sở sản xuất vi phạm tiêu chuẩn về tiếng ồn, tùy thuộc vào mức độ và khu vực vi phạm.
Các giải pháp kiểm soát độ ồn trong dây chuyền nghiền đá
Để đáp ứng các tiêu chuẩn về độ ồn và giảm tác động tiêu cực, các nhà máy khai thác đá với dây chuyền công suất lớn có thể áp dụng các giải pháp sau, từ cải tiến thiết bị, tối ưu hóa quy trình đến ứng dụng công nghệ hiện đại.

Hình ảnh nơi bán máy nghiền đá uy tín – Ảnh minh họa: Tiêu chuẩn độ ồn của dây chuyền nghiền đá khi vận hành
Tối ưu hóa thiết bị nghiền và sàng
- Sử dụng máy nghiền hiện đại: Các máy nghiền hàm hoặc máy nghiền côn thế hệ mới được thiết kế với buồng nghiền kín và giảm rung động, giúp giảm tiếng ồn đến 10-15 dB(A) so với thiết bị cũ.
- Sàng rung cải tiến: Sử dụng sàng rung với tấm cao su chống rung hoặc lớp cách âm, giúp giảm tiếng ồn từ dao động cơ học xuống dưới 80 dB(A) tại nguồn.
- Lắp đặt đệm giảm chấn: Các đệm cao su hoặc lò xo giảm chấn được lắp đặt dưới máy nghiền và sàng rung để hấp thụ rung động, giảm tiếng ồn truyền qua nền đất.
Hệ thống cách âm và giảm tiếng ồn
- Tường cách âm: Xây dựng các bức tường cách âm hoặc hàng rào hấp thụ âm xung quanh khu vực nghiền và sàng, sử dụng vật liệu như bê tông xốp hoặc tấm cách âm composite. Hệ thống này có thể giảm tiếng ồn lan ra khu vực dân cư từ 10-20 dB(A).
- Buồng cách âm cho thiết bị: Lắp đặt các buồng cách âm bao quanh máy nghiền hoặc quạt hút, sử dụng vật liệu như bông thủy tinh hoặc xốp polyurethane, giúp giảm tiếng ồn tại nguồn xuống dưới 75 dB(A).
- Ống dẫn khí và băng tải cách âm: Sử dụng ống dẫn khí hoặc băng tải kín với lớp cách âm để giảm tiếng ồn từ hệ thống vận chuyển đá.
Tối ưu hóa quy trình vận hành
- Điều chỉnh tốc độ thiết bị: Giảm tốc độ quay của máy nghiền (trong khoảng 70-80% công suất định mức) để hạn chế rung động và tiếng ồn, đồng thời duy trì hiệu suất nghiền.
- Sử dụng điện giờ thấp điểm: Chuyển các công đoạn nghiền và sàng sang giờ thấp điểm (22h-4h) để giảm tác động tiếng ồn đến cộng đồng dân cư vào ban ngày.
- Bảo trì định kỳ: Kiểm tra và bôi trơn các bộ phận chuyển động, như ổ trục và dây đai, để giảm tiếng ồn do ma sát. Thay thế các bộ phận mòn kịp thời giúp giảm rung động và tiếng ồn bất thường.
Ứng dụng công nghệ tự động hóa

Hình ảnh máy nghiền đá thông dụng nhất 2025 – Ảnh minh họa: Tiêu chuẩn độ ồn của dây chuyền nghiền đá khi vận hành
- Hệ thống điều khiển PLC: Sử dụng hệ thống điều khiển lập trình (PLC) để tối ưu hóa vận hành dây chuyền, tự động điều chỉnh tốc độ máy nghiền và sàng theo tải trọng, giảm tiếng ồn do vận hành quá tải.
- Giám sát tiếng ồn thời gian thực: Cài đặt cảm biến đo độ ồn (dB meter) tại các khu vực nghiền, sàng và ranh giới nhà máy để giám sát và điều chỉnh quy trình vận hành, đảm bảo độ ồn luôn dưới mức quy định.
Bảo vệ người lao động
- Cung cấp thiết bị bảo vệ cá nhân: Trang bị nút tai chống ồn (earplugs) hoặc chụp tai (earmuffs) với mức giảm tiếng ồn (NRR) từ 20-30 dB cho công nhân làm việc gần dây chuyền nghiền đá.
- Phân vùng làm việc: Thiết lập các khu vực hạn chế tiếp cận gần máy nghiền và sàng, đồng thời bố trí phòng điều khiển cách âm cho nhân viên vận hành.
Lợi ích của việc kiểm soát độ ồn
- Tuân thủ quy định pháp luật: Đáp ứng QCVN 26:2010/BTNMT và TCVN 3985:1999, tránh các khoản phạt từ 20-100 triệu VNĐ và đảm bảo giấy phép hoạt động.
- Bảo vệ sức khỏe người lao động: Giảm nguy cơ mất thính lực và các bệnh liên quan đến tiếng ồn, cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất lao động.
- Giảm chi phí bảo trì: Giảm rung động và tiếng ồn bất thường giúp kéo dài tuổi thọ thiết bị thêm 15-20%, giảm chi phí sửa chữa và thay thế.
- Cải thiện quan hệ cộng đồng: Giảm tiếng ồn lan ra khu vực dân cư giúp tránh khiếu nại và xây dựng hình ảnh nhà máy thân thiện với môi trường.
Thách thức và khuyến nghị

Hình ảnh nhiệt độ môi trường ảnh hưởng đến đây chuyền nghiền đá – Ảnh minh họa: Tiêu chuẩn độ ồn của dây chuyền nghiền đá khi vận hành
Thách thức
- Chi phí đầu tư cao: Các giải pháp như tường cách âm, buồng cách âm hoặc nâng cấp máy nghiền hiện đại có chi phí từ 10.000-50.000 USD, là thách thức đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
- Yêu cầu kỹ thuật: Hệ thống cách âm và tự động hóa đòi hỏi đội ngũ kỹ thuật viên được đào tạo chuyên sâu để vận hành và bảo trì.
- Biến động nguyên liệu: Đá đầu vào có kích thước hoặc độ cứng không đồng đều có thể làm tăng rung động và tiếng ồn nếu không được kiểm soát.
Khuyến nghị
- Lựa chọn thiết bị phù hợp: Hợp tác với các nhà cung cấp dây chuyền nghiền đá có tích hợp công nghệ giảm tiếng ồn, như máy nghiền với buồng kín hoặc hệ thống cách âm, để đảm bảo hiệu quả lâu dài.
- Đầu tư từng giai đoạn: Bắt đầu với các giải pháp chi phí thấp, như bảo trì định kỳ hoặc lắp đặt tấm cao su chống rung, trước khi nâng cấp lên hệ thống cách âm hoặc thiết bị hiện đại.
- Tận dụng chính sách hỗ trợ: Liên hệ với Sở Công Thương để tiếp cận các chương trình hỗ trợ tài chính hoặc tư vấn kỹ thuật từ Nhà nước, như Quyết định 280/QĐ-TTg về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
- Đào tạo nhân lực: Tổ chức các khóa đào tạo về vận hành và bảo trì hệ thống giảm tiếng ồn để nâng cao hiệu quả sử dụng thiết bị.
Xem nhiều video hơn tại đây
Kiểm soát độ ồn trong vận hành dây chuyền nghiền đá công suất lớn là yếu tố quan trọng để đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường, bảo vệ sức khỏe người lao động và tối ưu hóa hiệu quả sản xuất. Các tiêu chuẩn như QCVN 26:2010/BTNMT và TCVN 3985:1999 đặt ra yêu cầu nghiêm ngặt về mức độ ồn, đòi hỏi doanh nghiệp áp dụng các giải pháp như sử dụng thiết bị hiện đại, hệ thống cách âm, tối ưu hóa quy trình và công nghệ tự động hóa. Trong bối cảnh ngành khai thác đá tại Việt Nam ngày càng hướng tới phát triển bền vững, việc đầu tư vào các giải pháp giảm tiếng ồn không chỉ giúp doanh nghiệp tránh các rủi ro pháp lý mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng hình ảnh thân thiện với cộng đồng. Doanh nghiệp nên bắt đầu với các giải pháp phù hợp với quy mô và ngân sách, đồng thời tận dụng các chính sách hỗ trợ để tối ưu hóa hiệu quả đầu tư.
Bài viết cập nhật ngày: 04/09/2025. Đây là một bài viết tổng quan, thông tin mang tính chất tham khảo. Hãy liên hệ 0911.628.628 để được tư vấn chuyên sâu và chính xác hơn về Dây Chuyền Nghiền Đá Cát Nhân Tạo.
Xem thêm các bài viết khác cùng chủ đề: